Mới đây, Paul Graham vừa thả một tweet siêu chất, nhấn mạnh rằng những người tham vọng cần phải "chọn bạn mà chơi" – tức là tìm những người cùng chí hướng, cùng đam mê để đồng hành. Ổng bảo rằng, người tham vọng hiếm lắm, nên nếu bạn thuộc team này thì phải kiếm đồng đội xịn sò để vừa được truyền cảm hứng, vừa được thử thách bản thân. Nghe mà thấy đúng ghê, nhất là trong thời đại chạy deadline như chạy giặc này, sự phát triển cá nhân và công việc phụ thuộc rất nhiều vào những người mình chơi cùng.

Cái ý của Paul Graham cũng khớp với mấy nghiên cứu khoa học luôn nha. Một nghiên cứu trên ScienceDirect chỉ ra rằng, con người thường điều chỉnh mục tiêu của mình dựa trên hành vi và thành tựu của bạn bè xung quanh. Nói cách khác, tham vọng không chỉ là "nội công" của riêng ai, mà còn là "ngoại lực" từ môi trường xung quanh. Nên nếu muốn "lên trình", thì phải chọn đúng môi trường để "cày cuốc".

À, mà bạn có biết từ "tham vọng" (ambition) có nguồn gốc từ đâu không? Nó xuất phát từ từ Latin "ambire", nghĩa là "đi xin phiếu bầu" thời La Mã cổ đại. Nhưng giờ thì nó đã mang ý nghĩa rộng hơn, kiểu như khát khao phát triển bản thân. Trong công việc, tham vọng thường được "buff" bởi môi trường và những người xung quanh. Người tham vọng thường là những người ham học hỏi, đam mê, và có chút máu cạnh tranh. Muốn xây dựng một team toàn người tham vọng thì phải hiểu họ cần gì, rồi tạo điều kiện để họ phát huy hết công lực.

Không chỉ dừng lại ở cá nhân, tham vọng còn bị ảnh hưởng bởi văn hóa và giáo dục nữa. Ví dụ, việc phân lớp học sinh dựa trên "độ tham vọng" có thể làm trầm trọng thêm bất bình đẳng xã hội. Điều này cho thấy hệ thống giáo dục cần phải nhận ra và nuôi dưỡng tham vọng ở tất cả học sinh, bất kể xuất thân của họ.

Nghe hơi "deep" nhưng tham vọng cũng giống như một loại "virus" dễ lây lan. Có người trong thread còn ví von rằng, chơi với người tham vọng thì tự nhiên mình cũng "nhiễm" tham vọng luôn. Điều này càng khẳng định rằng môi trường xung quanh ảnh hưởng cực lớn đến khát khao và động lực của mình.

Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về chủ đề này, mấy công cụ như Paul Graham Essay Tracker sẽ là trợ thủ đắc lực. Nó giúp bạn khám phá các bài viết của Paul Graham, nơi ông thường bàn về tham vọng, văn hóa startup, và phát triển bản thân. Đọc xong đảm bảo bạn sẽ có thêm nhiều góc nhìn hay ho để "cày" tiếp.

Tóm lại, cái tweet của Paul Graham là một lời nhắc nhở nhẹ nhàng nhưng thấm thía: bạn bè, đồng nghiệp xung quanh có ảnh hưởng cực lớn đến tham vọng của mình. Chọn đúng người để chơi không chỉ giúp bạn nâng tầm bản thân, mà còn góp phần tạo nên một văn hóa phát triển và thành công. Vậy nên, trên hành trình "leo rank" trong cuộc sống, hãy nhớ chọn bạn mà chơi, chọn người mà gần nhé!