Suy Nghĩ Lại Về Phỏng Vấn Kỹ Thuật: Những Tố Chất Quan Trọng Nhất

Trong thế giới công nghệ luôn thay đổi từng ngày, cách mà các công ty tuyển dụng kỹ sư đang bị "soi" dữ dội. Kevin Henrikson, một "lão làng" từng làm ở Microsoft, VMware, và Instacart, đã lên Twitter chia sẻ góc nhìn của mình về việc đâu mới là yếu tố thực sự dự đoán được hiệu suất của một kỹ sư. Thread của ổng như một cú tát vào mặt cách phỏng vấn kỹ thuật truyền thống, vì nó thường bỏ qua những tố chất "không kỹ thuật" nhưng lại cực kỳ quan trọng để thành công trong ngành này.
Kevin mở đầu bằng một câu chuyện "đau thương": tuyển nhầm một ứng viên. Người này làm bài test kỹ thuật thì đỉnh của chóp, nhưng khi vào làm thì... "toang". Câu chuyện này như một lời cảnh tỉnh: kỹ năng kỹ thuật thôi chưa đủ. Thay vào đó, Kevin chỉ ra 3 tố chất mà ổng cho là "chân ái": tò mò sâu sắc, tư duy hệ thống, và khả năng đơn giản hóa sự phức tạp.

1. Tò mò sâu sắc - "Tò mò không hại não"

Tố chất đầu tiên, tò mò sâu sắc, nghe thì đơn giản nhưng lại là "chìa khóa vàng". Kevin bảo rằng kỹ sư "xịn" là kiểu người coi mạng Wi-Fi ở nhà như "hệ thống sống còn", tối ưu từng chút một. Tò mò ở đây không chỉ là biết nhiều, mà là luôn đặt câu hỏi "Tại sao nó lại thế?" và muốn hiểu tận gốc rễ. Trong thời đại làm việc từ xa, tối ưu mạng ở nhà không chỉ là sở thích cá nhân mà còn là "vũ khí" để làm việc hiệu quả.

2. Tư duy hệ thống - "Nhìn xa trông rộng"

Tiếp theo, Kevin nhấn mạnh tầm quan trọng của tư duy hệ thống. Ổng hay hỏi ứng viên: "Bạn giải thích thử xem email hoạt động thế nào?" Câu hỏi nghe "dễ như ăn kẹo", nhưng thực ra là cái bẫy. Ứng viên trung bình thì trả lời kiểu sách giáo khoa, còn ứng viên "đỉnh" thì đào sâu vào DNS lookup, MX records, spam filtering... Tư duy hệ thống giúp kỹ sư hiểu được cách mọi thứ kết nối với nhau trong một thế giới công nghệ ngày càng phức tạp.

3. Đơn giản hóa sự phức tạp - "Phức tạp hóa làm gì?"

Tố chất cuối cùng, và có lẽ là quan trọng nhất, là khả năng đơn giản hóa sự phức tạp. Kevin kể rằng khi phỏng vấn các kỹ sư iOS, những người giỏi nhất không vội vàng nhảy vào code ngay. Họ bắt đầu bằng cách hỏi về trải nghiệm người dùng và các đánh đổi về hiệu suất. Khả năng "bẻ nhỏ" vấn đề phức tạp thành các phần dễ hiểu là một kỹ năng vô giá trong ngành kỹ thuật, nơi mà sự rõ ràng và hiệu quả luôn được đặt lên hàng đầu.

Văn hóa cũng ảnh hưởng đến kỹ sư giỏi?

Những chia sẻ của Kevin cũng gợi lên một cuộc thảo luận rộng hơn về việc văn hóa ảnh hưởng thế nào đến tài năng kỹ thuật. Như Vivek Ramaswamy từng nói, giá trị xã hội có thể định hình cách mà các kỹ sư "đỉnh" được phát triển. Trong một môi trường coi trọng sự tò mò và giải quyết vấn đề, chúng ta có thể thấy một thế hệ kỹ sư mới với những tố chất mà Kevin đề cao.

Phỏng vấn kỹ thuật truyền thống: "Cần làm mới!"

Cách phỏng vấn kỹ thuật truyền thống thường tập trung vào kỹ năng code và giải thuật, nhưng lại vô tình "dìm hàng" những tố chất không kỹ thuật. Kỹ năng code thì học được, nhưng những tố chất như tò mò, tư duy hệ thống hay đơn giản hóa là những thứ ăn sâu vào cách suy nghĩ, phải rèn luyện qua nhiều năm. Điều này đặt ra thách thức cho các công ty: làm sao để tuyển đúng người, không chỉ giỏi code mà còn có những tố chất "vàng" này?

Kết luận: Kỹ sư giỏi không chỉ là coder

Thread của Kevin như một lời nhắc nhở mạnh mẽ: tương lai của việc tuyển dụng kỹ sư cần phải thay đổi. Bằng cách tập trung vào tò mò sâu sắc, tư duy hệ thống, và khả năng đơn giản hóa sự phức tạp, các công ty có thể xây dựng những đội ngũ không chỉ giỏi kỹ thuật mà còn "sống sót" trong một thế giới phức tạp và kết nối chằng chịt. Hãy nhớ rằng, kỹ sư giỏi không chỉ là người biết code, mà còn là những "nhà thám hiểm" tò mò, nhìn thấy sự kết nối, và biến phức tạp thành đơn giản.