Trong thế giới startup chạy nhanh như chớp, việc truyền tải ý tưởng của bạn một cách ngắn gọn và dễ hiểu có thể quyết định bạn sẽ "chốt đơn" được nhà đầu tư hay bị "bơ đẹp". Michael Seibel, cựu CEO của Y Combinator, đã chia sẻ một loạt bí kíp siêu xịn về cách làm sao để "chốt" được một bài pitch đỉnh cao. Những chia sẻ này, được đăng trong một thread trên Twitter gần đây, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự ngắn gọn và rõ ràng trong các bài thuyết trình startup.

Thread mở đầu với một "cú tát yêu" từ Seibel: nhiều founder cứ nghĩ bài pitch của mình phải dài lê thê mới "chất". Nhưng không, anh khẳng định rằng một bài thuyết trình 10 phút là quá dài dòng. Thay vào đó, hãy tập trung vào một bài pitch "chớp nhoáng" 30 giây và một bài pitch 2 phút dành riêng cho nhà đầu tư. Cách tiếp cận này cũng hợp lý với lời khuyên phổ biến trong giới startup: bài pitch kiểu "thang máy" (elevator pitch) nên gói gọn trong 30-60 giây hoặc 50-200 từ. Ngắn gọn vậy thôi, nhưng lại cực kỳ quan trọng trong những buổi networking hay gặp gỡ nhà đầu tư, nơi ấn tượng đầu tiên là tất cả.

Seibel cũng "bày bài" luôn cách xây dựng hai kiểu pitch này. Với bài pitch 30 giây, bạn chỉ cần tập trung vào 3 yếu tố chính: giải thích rõ ràng công ty bạn làm gì, ước tính thị trường lớn cỡ nào, và bằng chứng cho thấy bạn đã có tiến triển (traction). Còn bài pitch 2 phút thì "nâng cấp" thêm một chút: thêm vào những insight độc đáo về thị trường, chiến lược kiếm tiền, thông tin về team sáng lập, và đừng quên "chốt đơn" bằng một lời kêu gọi đầu tư rõ ràng. Cách tiếp cận này cũng giống như khi bạn làm pitch deck: rõ ràng, mạch lạc là chìa khóa.

Một bài học "đắt giá" từ kinh nghiệm của Seibel là: nhiều founder quên mất việc phải "chốt đơn" xin đầu tư ở cuối bài pitch. Sai lầm này có thể khiến bạn mất cơ hội lớn. Với kinh nghiệm phỏng vấn hơn 2000 startup tại Y Combinator, Seibel nhấn mạnh rằng nhà đầu tư cần hiểu rõ giá trị của startup bạn thì họ mới chịu "xuống tiền".

Ngoài ra, thread cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thể hiện traction, đặc biệt là với các startup chưa ra mắt sản phẩm. Founder cần chuẩn bị để show ra những tiến triển của mình, từ tăng trưởng người dùng đến timeline phát triển sản phẩm. Đội ngũ sáng lập (founding team) cũng là một yếu tố quan trọng để tạo niềm tin với nhà đầu tư. Những yếu tố như số lượng founder, kỹ năng kỹ thuật, và lịch sử làm việc cùng nhau đều ảnh hưởng lớn. Nhà đầu tư thường thích những team đã có "thành tích" và làm việc ăn ý với nhau.

Những chia sẻ của Seibel không chỉ áp dụng cho startup đâu, mà còn hữu ích trong việc xây dựng thương hiệu cá nhân (personal branding) khi đi xin việc hay tham gia các sự kiện networking. Một màn giới thiệu ấn tượng, chuẩn chỉnh có thể mở ra cả tá cơ hội mới. Nên việc biết cách "bán mình" (theo nghĩa tích cực nha) là kỹ năng không thể thiếu.

Phương pháp giáo dục của Y Combinator cũng xoay quanh triết lý này: ngắn gọn, rõ ràng, và đi thẳng vào vấn đề. Điều này không chỉ giúp bạn gọi vốn mà còn giúp bạn truyền tải tầm nhìn của mình một cách hiệu quả.

Tham gia các cuộc thi pitch cũng là một cách hay ho để startup "lên sóng", nhận feedback, và có cơ hội gọi vốn. Những sự kiện này giống như nhảy dù vậy, chuẩn bị kỹ càng thì bạn sẽ "hạ cánh an toàn", còn không thì... thôi khỏi nói.

Tóm lại, bí kíp của Michael Seibel về cách làm pitch là một lời nhắc nhở quan trọng về sức mạnh của sự ngắn gọn và súc tích. Bằng cách "luyện công" để làm chủ nghệ thuật pitch, các founder có thể tăng cơ hội thành công trong một thế giới cạnh tranh khốc liệt, đảm bảo rằng ý tưởng của họ không chỉ được lắng nghe mà còn truyền cảm hứng để hành động.